Contaminanten zijn stoffen die onbedoeld in voedingsmiddelen voorkomen en die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid van de consument. Er bestaan verschillende soorten contaminanten. Milieucontaminanten komen vanuit het milieu in (grondstoffen van) het voedingsmiddel terecht. Ook processen in de landbouw (Zoals het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen) of infectie van gewassen met mycotoxinen kunnen contaminatie van voedingsmiddelen veroorzaken. Schadelijke stoffen kunnen verder ontstaan tijdens de bereiding van een levensmiddel, er is dan sprake van procescontaminanten.
Op Europees niveau zijn verschillende verordeningen vastgesteld die voorschriften bevatten over contaminanten. Het gaat onder meer om toegestane maximumgehaltes aan bepaalde verontreinigingen in levensmiddelen en etiketteringsvoorschriften (Verordening (EU) nr. 2023/915). Ook zijn er regels over monstername en analysemethodes (Verordening (EG) Nr. 401/2006 en Verordening (EG) Nr. 333/2007).
Op nationaal niveau zijn, vanwege het ontbreken van geharmoniseerde Europese regelgeving, voor bepaalde verontreinigingen voorschriften vastgesteld in de Warenwetregeling Verontreinigingen in levensmiddelen.
In Nederland wordt de regelgeving over contaminanten in levensmiddelen besproken door het Regulier Overleg Warenwet, Deskundigenoverleg Productwetgeving Levensmiddelen.
In EU verband wordt over contaminanten gesproken in drie verschillende EG-Commissiewerkgroepen. De EG-Commissiewerkgroep Landbouwcontaminanten bespreekt de mycotoxinen en nitraat. De EG-Commissiewerkgroep Milieucontaminanten bespreekt de milieucontaminanten zoals lood, cadmium, kwik, 3-MCPD, Pak's, arseen, tin en acrylamide. De derde werkgroep is ingesteld voor dioxinen, PCB's en andere persistente stoffen.
Het Permanent Comité voor de Voedselketen en Diergezondheid, sectie Toxicologische Veiligheid stemt uiteindelijk over de voorstellen van deze drie werkgroepen.
Nationaal
- Warenwetregeling Verontreinigingen in levensmiddelen
Europees
- Verordening (EU) Nr. 2023/915 betreffende maximumgehalten aan bepaalde verontreinigingen in levensmiddelen en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1881/2006
- Verordening (EG) Nr. 401/2006 bemonsteringswijzen en analysemethoden voor de officiële controle op het mycotoxinegehalte in levensmiddelen
- Verordening (EG) Nr. 333/2007 bemonsteringswijzen en analysemethoden voor de officiële controle op de gehalten aan lood, cadmium, kwik, anorganisch tin, 3-MCPD en benzo(a)pyreen in levensmiddelen